Dieren In Nesten

Klauteren geblazen

Zaterdag 22/09 - Spannende dag vandaag. Een team van Dieren in Nesten is gisterenavond aangekomen om me te volgen bij mijn onderzoek naar de Samango's.  Om 5u15 kwam John, de regisseur, me opzoeken om de dag te overlopen en te vertellen hoe alles in zijn werk zou gaan. Niet veel later volgden cameraman Brian, geluidsman Steven en presentator Chris Dusauchoit. Na de eerste opnames ter plaatse vertrokken we naar het bos op zoek naar de apen. Aangezien ze helemaal vanboven in het bos tegen de kliffen sliepen, werd de filmploeg al onmiddellijk ingewijd in de wondere wereld van het klauteren. Geen sinecure met al dat materiaal! De langstaartige bengels waren intussen al de hort op, dus het was even zoeken geblazen eer we ze terugvonden. Gelukkig merkte Chris al gauw de eerste Samango op en wees ons zodoende in de juiste richting. Het cameragebeuren kon van start gaan :-) De apen trokken in de richting van het doornige acaciabos, wat de vier mannen onmiddellijk aan den lijve zouden ondervinden.
Toen de cameraploeg tegen 9u30 terugkeerde om extra tape te gaan halen, zag Steven al rennend een groot dier met een lange staart weglopen gevolgd door een laag gegrom! Luipaardalarm! Vermoedelijk was het CC, het luipaardvrouwtje. Zo dichtbij en weer gemist! Verdorie toch... In de namiddag keerde de ploeg terug om nog meer opnames te maken van o.a. vlooiende apen. Brian kon er  maar niet genoeg van krijgen, leek het wel :-) Ondertussen werd ik door Chris uitgebreid geinterviewd. Ster voor één dag, heet dat ;-) Langzaam werd het donker, wat John toch wel een tikkeltje nerveus maakte met die Luipaarden en slangen in de buurt... Een laatste shot van de apen in hun slaapboom en het filmgebeuren zat erop.

Nog enkele laatste afspraken

We keerden terug naar het Wilderness Camp waar intussen een lekker diner en een koel pintje op ons te wachten stond. Nog gauw een PPP team meeting rond het kampvuur en dan met de hele bende naar de braai in de Barn voor het afscheid van Karen. Vele pintjes en wat whisky later waggelden we moe maar tevreden terug naar onze bedden.

Zondag 23/09 - Oeh...het vroege opstaan om de slaapplaatsen te beschrijven deed pijn. Misschien gisteren toch maar wat eerder moeten gaan slapen. Tegen 6u was ik al klaar en besloot nog even terug mijn bed in te kruipen. Drie uur later verscheen ik dan op het appèl in het Wilderness Camp. Met de Klara top 75 op de achtergrond, werden de voorbereidingen getroffen voor de laatste opnames. Brian bracht kleine cameraatjes aan in en op de wagen zodat ook de omgeving mee in beeld zou komen en Chris de aankondiging kon opnemen. Nog een paar takes en hun werk zat erop. 't Was een heel plezante ervaring en ik vond het jammer om hen al te zien gaan. Gauw meer van dat? ;-)

Zonsondergang

Omdat Anna binnenkort vertrekt, hadden we afgesproken om in de namiddag Mount Lajuma, een 1800m hoge berg in de buurt van het kamp, te gaan beklimmen en te kamperen op de top. Een uitdaging! We vertrokken om 16u richting de top om dan daar te kunnen genieten van de ondergaande zon. Na een vermoeiende klim van ongeveer 2u kwamen Laura, Anna en ik aan op het hoogste punt uit de omgeving. Een adembenemend zicht! En het zou er alleen maar beter op worden. De zonsondergang was zo mooi dat we er stil van werden... Dit is Afrika ten top! Zalig genieten! Nog wat gezellig kletsen bij halve maan met wat wijn, popcorn en chips en dan vroeg ons bed in want ook de zonsopgang wouden we niet missen.
De nacht bracht veel oncomfortabel gewriemel tussen graspollen en rotsblokken met zich mee maar was de moeite waard. Het schouwspel dat zich ondertussen had voltrokken zou ons zo mogelijk nog meer verbazen dan de zonsondergang van de vorige dag. De mist had het dal omgetoverd in een zee van watten met her en der een bergtop die er als een eiland bovenuit stak. Onbeschrijfelijk! Wat moet een mens nog meer hebben om gelukkig te zijn? :-)

Zonsopgang op Mount Lajuma

Girlpower

Donderdag 20/09 - Vandaag stond 'Operatie Kroonarend' op de planning. Een tiental jaar geleden spande een student van de unief van Durham een net onder de toenmalige nestboom van een koppel Kroonarenden. Dat moest toelaten prooiresten van de arenden op te vangen om te bepalen waaruit hun voedsel bestaat. Helaas hebben ze nooit prooiresten in het net aangetroffen en brak de tak waarin het nest zich bevond een jaar of twee geleden af.

Onlangs zag ik in het bos dat de arenden een nieuw nest aan het bouwen waren, niet ver van de plaats van de oude nestboom. Na overleg met Russell besloten we dat we het net onder het oude arendsnest zouden verwijderen en het onder het nieuwe nest zouden gaan ophangen. Een werk voor ons, de PPP-meiden. Dus Katy, Marion, Charlotte, Laura, San Marie en ik het bos in om 'Operatie Kroonarend' tot een goed einde te brengen.

De PPP-meiden aan het werk

Het net was nog op een paar plaatsen bevestigd met touw en ijzerdraad aan de bomen rondom de oorspronkelijke nestboom vastgemaakt. Die moesten we dus zien los te krijgen. Aangezien er een groot rotsblok onder de boom ligt, was het klauteren geblazen. Charlotte, een ervaren klimster, stond als eerste bovenop het rotsblok. De anderen volgden gezwind. Niet veel later werden de eerste touwen doorgeknipt en werd het bladerafval dat zich doorheen de jaren had opgehoopt verwijderd. Ongeveer een kwartier duurde het eer we de twee stukken net keurig hadden losgemaakt en neergehaald, klaar om te bevestigen onder de nieuwe nestboom.

Maar net als gisteren zat ook vandaag de arend op zijn/haar nest. Aangezien we vermoedden dat de arenden mogelijk al aan het broeden zijn, wilden we ze niet verstoren en werd besloten het net op een later tijdstip op te hangen. To be continued...

Kroonarend op het nest

Van pannenkoeken en Earthwatch

Blije gezichten aan tafel :-)

Zondag 16/09 - Zondag, brunchdag. We kregen gisteren na de team meeting een hele zak appelsienen mee van Katy en Sam die oorspronkelijk bestemd waren voor het vangen van Groene meerkatten. Toeval wil dat Charlotte ons net een appelsienperser cadeau had gegeven. Dus: jeeeej, vers appelsiensap! 's Morgens uitgeslapen tot 8u30 (ja, dat is hier uitslapen ;-)) en dan aan het persen. Vijftien appelsienen later had ik ongeveer een liter vers geperst fruitsap klaarstaan. Charlotte en Marion zouden eieren meebrengen en we zouden Amerikaanse pannenkoeken maken. Mmm...wat een vooruitzicht voor een zondagochtend! :-) Aangezien niemand een recept had voor Amerikaanse pannenkoeken gingen we maar gewoon aan de slag: wat melk, enkele eieren, wat suiker en veel bloem. Hoe meer pannenkoeken, hoe liever! Wat Nutella, stroop, confituur en hopla, onze eerste reeks pannenkoeken verdween in een mum van tijd naar binnen. Dan maken we er toch gewoon nog meer? :-) Zo gezegd, zo gedaan en tegen de middag gingen we voldaan van tafel.

Maandag 17/09 - Vandaag ga ik voor het eerste in lange tijd nog eens mee naar de stad. Niet dat er veel te beleven valt, maar als je geen brood of muesli meer hebt, wordt het een beetje een noodzaak. Gezellig met alle PPP (Primate & Predator Project)-meiden in de wagen :-) De dag wordt er traditioneel gestart met een stevig ontbijt in Rosa's Café. Een flinke toast met kaas en tomaat gevolgd door een enorm stuk chocoladecake. Een mens heeft toch weinig nodig om gelukkig te zijn :-) Daarna shoppen om dan te eindigen in Mike's Café met een grote pint Black label draught. Zo zouden alle dagen mogen zijn :-) Teruggekomen in Lajuma,  hielden we een braai voor Katy's verjaardag. Er werd uitgebreid gegeten, gedronken en zelfs gezongen in het Venda door de lokale universiteitsstudenten die we deze week te gast hebben. Jerry liet ons het Afrikaans gevoel voor ritme zien door er ook nog een dansje bij te doen. Maar toch weer op tijd in bed, want de volgende ochtend moest ik er weer vroeg uit.

Dinsdag 18/09 - Vandaag arriveren de Earthwatch-mensen. Zij betalen heel veel geld om hier 10 dagen te mogen komen meedraaien in het onderzoek. Goed voor ons, want wij krijgen nog maar eens een gratis maaltijd aangeboden om het begin van hun bezoek te vieren :-) Normaal gezien komen er meerdere keren per jaar vrijwilligers van Earthwatch naar hier afgezakt. Dit keer zijn ze slechts met z'n zessen. Vier dames in hun vroege zeventig en twee veertigsters. Het is weer eens wat anders...

Woensdag 19/09 - Vandaag gaf Oldrich een eco-wandeling voor de Earthwatch-vrijwilligers. Aangezien wij ook waren uitgenodigd, was dat een kans die ik niet wou laten schieten. Oldrich is een beetje een know-it-all en een crack als het aankomt op kennis over de omgeving en zijn fauna en flora. Het begon al mooi met het koppel Zwarte arenden dat mooi boven de kliffen uitsteeg en zich prachtig liet bewonderen. Van in het Wilderness Camp ging het dan richting Waterval over een rotsig pad. Bij de Dassie-kolonie zat een kleine Dassie ons al op te wachten. Hij werd wel een beetje nerveus van al die aandacht en zette zijn rughaartjes rechtop. Oldrich wist ons te vertellen hoe de lokale mensen de schors van de kurkstruik gebruiken om vissen te verdoven in het water. Een truck die ik zeker aan Wim moet vertellen als hij binnenkort me komt opzoeken ;-) Wat me vooral is bijgebleven van deze wandeling is dat de Soutpansbergen een heel biodiverse en uitzonderlijke regio is. Blij dat we daarvan deel mogen uitmaken! :-)

Uitzicht op Soutpansbergen

Bruine curieuzeneuzen

Dinsdag 11/09 - Wanneer ik 's avonds opnieuw op zoek ging naar de apen om ze de volgende morgen te kunnen volgen, zag ik plots een dwergmangoest de weg overlopen. Hoera, want het was al een tijdje geleden dat ik nog een nieuwe zoogdiersoort aan mijn lijst kon toevoegen :-) Ik bleef muisstil staan terwijl ik probeerde mijn fototoestel uit mijn rugzak te halen. Tot mijn verbazing bleef het niet bij eentje, het zijn tenslotte groepsdieren, maar liepen er maar liefst 16 de weg over! Ik besloot de apen even te laten voor wat ze waren en de mangoesten te volgen. Ze liepen langs het struikgewas naar een plek vol met grote platte rotsblokken. Daar gingen ze op zoek naar insecten en ander lekkers.Toch nog even alert blijven, want een raar individu is ons aan het volgen :-)

Elkaar nog even uitgebreid vlooien en dan naar bed

Woensdag 12/09 - Ik schrok wakker met een klap toen ik m'n ogen opende en besefte dat het al licht aan het worden was. Verdorie, mijn alarm niet gehoord! Snel uit bed, kleren aan en op weg naar de Samango's. Toen ik op de slaapplaats aankwam, waren de vogels al gevlogen. Nice, die 2,5u zoeken gisteren voor niets... :-/ Gelukkig zijn er altijd nog enkele achterblijvers die 's ochtends wat meer tijd nodig hebben om wakker te worden. Het duurde even voor er een duidelijke richting in hun heen en weer springen zat. Na een uurtje waren we dan eindelijk toch op pad: enkele moeders, hun jonge kroost en ik. Het beloofde een uitdagende dag te worden. De Samango's besloten een rondje te maken in het dichte struikgewas zodat ik ze nauwelijks kon volgen. Bovendien geraakte ik onderweg nog ergens de kap van mijn regenjas kwijt. Leuk, met het regenseizoen in het vooruitzicht :-( In de namiddag ging het richting bron, nabij de kliffen waar de bomen overgroeid zijn met lianen en er bijna geen doorkomen aan was. Enkele uren klauteren, kruipen en klimmen later arriveerden we nabij de Barn. Ik uitgeput, zij schijnbaar fris als een hoentje. Dan bleef er niets meer over dan elkaar uitgebreid te vlooien en te wachten tot het donker werd.

Donderdag 13/09 - Na drie dagen op te staan voor dag en dauw en door het bos te klauteren ben ik vandaag toe aan een welverdiende rustdag. Dat dacht Ozzie, Pete's kat, er ook van...:-)

Angst of geen angst?

 

 Week 37 - Momenteel organiseert de Universiteit van Durham hier een praktijkcursus voor de studenten Sociale anthropologie. Ze zijn met z'n 14'en. De eerste dag viel er al eentje af die met appendicitis naar het ziekenhuis moest worden gebracht en eentje brak haar been vlak voor het vertrek.Van een vlotte start gesproken ;-) De cursus duurt zo'n twee weken en eindigt morgen. Russell Hill, primatoloog en professor aan de unief, leidt dit alles in goede banen. Althans, dat probeert hij toch :-)
Hij voert met z'n studenten o.a. Giving Up Density-experimenten uit hier in het bos. Dat komt erop neer dat er op verschillende plaatsen en hoogtes in het bos kommen worden opgehangen gevuld met zaagsel waarin een bepaald aantal pindanoten verborgen zitten. Op het eind van de dag wordt de inhoud van de kommen gezeefd en nagekeken. Het aantal overgebleven pindanoten per kom geeft een maat aan voor de angst die de dieren ervaren terwijl ze op zoek gaan naar de noten. Hoe meer noten er overblijven, hoe meer angst de dieren kennen in dat stuk bos en hoe minder tijd ze dus zullen besteden aan het zoeken naar noten. De eerste dag waren de kommen helemaal leeggevreten. Angst? Nog nooit van gehoord! Vreten geblazen! :-)

De volgende ochtend stonden de apen al op wacht om de volgende lading pindanoten binnen te schrokken. Helaas pindakaas! De studenten kwamen pas een stuk later aan en de Samango's gingen er niet op zitten wachten. Rond 9u droeg ik de apen dan over aan Russell met zijn studenten. Dat bleek toch niet zo evident als je op het eerste zich zou denken... :-)  Het kruipen en wringen door de doornige vegetatie in korte broek en T-shirt is iets wat enkelen zich nog lang zullen herinneren. Bovendien geraakten ze de apen meerdere keren kwijt en dat zou het scenario blijken voor de komende dagen. Weinig studenten die geneigd zullen zijn om zich verder te specialiseren in de primatologie na deze cursus ;-)

We maakten van Russell's aanwezigheid gebruik om, tijdens een team meeting, hem te overstelpen met een heel aantal vragen en bedenkingen die we hadden opgehoopt tijdens de voorbije weken en maanden. Daarbij moest hij, na het volgen van de apen gedurende enkele dagen, toch toegeven dat het niet allemaal zo evident blijkt als hij had uitgestippeld van achter zijn bureau. Of hoe theorie en praktijk van elkaar kunnen verschillen... :-)

Paniek!

Na een korte onderbreking voor de trouw, staan de luipaardvallen opnieuw op scherp. Maandag 03/09 waren Anna en ik weer van dienst. Het beloofde een spannende avond te worden, want eerder op de dag had Adrian, de dierenarts, een luipaardvrouwtje gezien niet ver van val nr. 6. Met volle goesting en hoge verwachtingen vertrokken we om 22u30 op ronde om de vallen te controleren. Helaas geen luipaarden te zien. Een van de vallen was wel getriggerd, maar mogelijk door een kleiner dier als een honingdas. Die werden immers al op de camera's gespot en durven er nogal eens met het aas vandoor te gaan. Ze worden echter niet gevangen omdat hun pootomtrek te klein is. Het duurde even voor we de slaap konden vatten in de tent, want het bos gonsde van de vreemde pieps, skweeks en knorretjes.
Om 4u50 waren we alweer op weg voor de laatste controleronde. Maar het mocht niet baten. Geen luipaard liet zich vangen... Ook dinsdagnacht bleek geen succes. Met nog drie nachten te gaan wordt het nu wel erg spannend.

Kroonarend vliegt op van het nest

Woensdag 05/09 - De Samango's waren gisterenavond in alle staten. Een Kroonarend had zich in de boom naast hun slaapplaats gebivakeerd. Paniek alom. Wel een uur aan een stuk alarmgeroep, op en neer geren en een aap was zelfs zo opgewonden dat hij zijn sprong miste, met zijn kop tegen een boomstam knalde en op de grond viel. Ook de Dassies piepten luidkeels. Tja, het is wat zo'n grote roofvogel naast je bed... Vanmorgen was hij nog steeds ter plaatse en vloog pas op toen de apen alweer weg waren. Een snelle blik op de omgeving leerde me dat de arenden vlakbij een nieuw nest aan het bouwen waren. Niet veel later werd dat vakkundig gedemonstreerd wanneer een van beide kwam aanvliegen met een lange stok. Niet veel later volgde de andere met luid gekrijs. Binnenkort zal er dan wel een jonge arend volgen. Wordt ongetwijfeld vervolgd...

Ook de Dassies zaten er ongerust bij te kijken

Drukdrukdruk

De gevangen Samango's kregen een unieke kleurcode mee

Phieuw, eindelijk weekend. Het is een razend drukke week geweest. Tien dagen non-stop gewerkt en iedere morgen rond zonsopgang op. Hoewel het niet zo vlot liep als verhoopt, heeft het toch geloond. We vingen maar liefst 14 apen, die allemaal een unieke kleurcode meekregen in hun oren. Dat zou het observeren een stuk makkelijker moeten maken aangezien die Samango's nu individueel herkenbaar zijn.
Moe, maar tevreden, keerde het vangstteam op woensdag terug naar Pretoria.


Hoewel ik donderdag voor het eerste in anderhalve week eens kon uitslapen, stond mijn interne klok nog steeds ingesteld op hetzelfde uur :-) Dan toch maar weer tijdig het bed uit om mij beginnen voor te bereiden op de vergadering met Russell Hill, de professor/primatoloog van Durham University die volgende week op bezoek zou komen. Me verdiepen in primatenliteratuur, het was alweer een tijdje geleden. Er wachtte een hoop wetenschappelijke artikels op me, die ik in sneltempo moest zien te doorspitten. Zo gezegd, zo gedaan. Weer aan het werk dus.

Katy met het eerste gebottelde flesje

Ondertussen troffen Katy en Sam de laatste voorbereidingen voor hun trouw, die op vrijdag 31/08 zou plaatsvinden. Het zelfgebrouwde bier werd gebotteld met de nodige hulp van familie en vrienden, de laatste bureaucratische watertjes werden doorzwommen en de feestzaal werd in gereedheid gebracht. Iedereen was er klaar voor.

En dan was het eindelijk zover: na een bureaucratische lijdensweg konden Sam en Katy dan op vrijdag toch elkaar hun ja-woord geven Iedereen opgelucht, iedereen blij. Laura en ik werden gevraagd om te zorgen voor het knobbelzwijn dat enkele uren moest roosteren boven hete kolen. Wat een verantwoordelijkheid! Als dat maar goed komt in de handen van een vegetariër... ;-) Ondertussen werd de tafel gedekt en alle laatste voorbereidingen getroffen. Dan kon het feest beginnen! Een aperitief in Oldricks en Judy's tuin met zicht op de ondergaande zon en dan allemaal met lantaarntjes naar de feestzaal in het Wilderness kamp. Het werd een geslaagd feest met een sappig knobbelzwijn en zou tot in de vroege uurtjes duren... :-)